Otak
Otak merupakan organ bagi pusat kawalan utama bagi badan. Ia
menerima maklumat melalui deria dari dalam dan luar tubuh. Ia
menganalisa maklumat ini dan kemudiannya menghantar perutusan kepada
badan yang mengawal fungsi dan tindakannya. Otak meningati pengalaman
lepas, dan merupakan punca fikiran, mood, dan emosi.
Dalam haiwan, otak (εν-κέφαλος, bahasa Greek bagi "dalam tengkorak"), merupakan pusat kawalan bagi sistem saraf tunjang, bertanggungjawab bagi kelakuan. Otak terletak di kepala, dilindungi oleh tengkorak dan hampir dengan perkakasan deria bagi penglihatan, pendengaran, keseimbangan, rasa dan bau. Sementara kesemua vertebra mempunyai otak, kebanyakan invertebra samaada mempunyai otak pusat atau himpunan ganglia terasing. Sesetengah haiwan seperti cnidarian dan echinoderm tidak memiliki otak pusat, sebaliknya mempunyai sistem saraf berasingan, sementara haiwan seperti sponge
ketiadaan otak dan sistem saraf sama sekali. Otak mampu menjadi amat
rumit. Sebagai contoh, otak manusia mengandungi sekitar 23 bilion neuron, setiap satunya bersambung dengan hampir 10,000 neuron yang lain.
Secara kasar
Otak merupakan organ pemproses maklumat pusat badan. Ia terkandung dalam kepala melalui saraf kranial, dan berhubung dengan saraf tunjang, yang menduduki badan melalui saraf belakang (spinal nerve). Gentian saraf menghantar isyarat dari otak dikenali sebagai gentian efferent. Gentian yang menghantar isyarat kepada otak dikenali sebagai gentian afferent (atau deria). Safar boleh jadi afferent, efferent atau campuran (contoh. mengandungi kedua jenis gentian).
Otak merupakan pusat akal dan minda, yang merangkumi komponen seperti kognition, perception, attention, ingatan dan emosi. Otak juga bertanggungjawab bagi mengawal postur dan pergerakan. Ia membolehkan kognitif, pergerakan
dan bentuk lain pembelajaran. Otak mampu melaksanakan beberapa fungsi
secara automatik, tanpa memerlukan kesedaran, seperti menyelaras sistem
deria (contoh. sensory gating dan pengabungan pelbagai deria), berjalan, dan fungsi badan homeostasis seperti tekanan darah, kawalan seimbangan cecair, dan suhu badan.
Serebelum mengawal keseimbangan dan pergerakan. Tanpanya, pergerakan tidak dapat diselaraskan.
Kebanyakan fungsi dikawal oleh aktiviti penyelarasan otak dan saraf tunjang.
Tambahan lagi, sesetengah tingkah-laku seperti tindak reflex dan
pergerakan asas, boleh dilakukan di bawah kawalan saraf tunjang (spinal cord) semata-mata.
Otak melalui peralihan dari sedar kepada tidur
(dan subjenis bagi keadaan ini). Peralihan keadaan amat penting bagi
fungsi otak yang betul. (Sebagai contoh, ia dipercayai bahawa tidur
penting bagi penyelarasan pengetahuan, kerana neuron kelihatannya
mengatur stimuli siang hari semasa nyenyak tidur dengan menembak secara
rawak lalauan neuron yang terkini digunakan; tambahan lagi, tanpa tidur,
subjek normal dipantau menunjukkan simptom menyerupai kecacatan mental,
malah mendengar bunyi khayalan). Setiap keadaan otak dikaitkan dengan
ciri-ciri gelombang otak.
Neuron adalah aktiviti sel otak yang memproses maklimat, sementara sel Glial melakukan fungsi sokongan. Sebagai tambahan kepada aktif secara eletrik, neuron sentiasa menghasilkan pemancar neuron (neurotransmitters). Neuron mengubahsuai ciri-cirinya (berpandu gambaran gen)
di bawah pengaruh isyarat input mereka. Kemudahleturan ini menggaris
dasar pembelajaran dan penerimaan. Ia penting bagi mengetahui bahawa
sesetengah laluan neuron yang tidak digunakan (binaan yang menjadi
terasing secara fizikal dari sel lain) mampu terus wujud lama selepas
ingatan hilang dari kesedaran, kemungkinannya berkembang sebagai luar
kesedaran (subconscious).
Kajian mengenai otak dikenali sebagai neurosains, biadang biologi bertujuan memahami fungsi otak pada semua tahap, daipada molekul sehingga psychologi. Terdapat juga cabang psychologi yang menumpu pada anatomi dan fisiologi otak, dikenali sebagai biological psychology. Kajian bidang ini menumpu pada setiap bahagian individu otak dan bagaimana ia mempengaruhi tingkah-laku.
Sejarah
Pandangan awal mengenai fungsi otak menganggap ia hanyalah sebagai pengisi tengkorak. Mesir Silam, dari akhir Kerajaan Pertengahan seterusnya, dalam penyediaan mummification, otak biasanya dibuang, kerana ia dipercayai bahawa jantung adalah apa yang dianggap sebagai terletakknya minda. Menurut Herodotus,
semasa langkah pertama penyediaan mummifikasi, "Tindakan paling
sempurna adalah untuk mengeluarkan sebanyak mungkin otak dengan cangkuk
otak, dan apa yang tidak dapat dicapai dengan cangkuk dicampur dengan
dadah." Menjelang lima ribu tahun kemudian, pandangan ini terbalik; otak
kini diketahui sebagai takhta kebijaksanaan, sungguhpun variasi pepatah
(idiom) yang terdahulu kekal, seperti menghafal "dalam hati (by heart)".[1]
Pertimbangan pertama mengenai bidang psikologi datang daripada ahli falsafah purba, seperti Aristotle. Ketika para pemikir semakin memahami bidang penyelidikan bioperubatan merentasi masa, sebagaiman dengan kes pakar psikologi zaman pertengahan contohnya seperti Alhazen dan Avicenna, konsep-konsep psikologi percubaan dan psikologi klinikal
baru muncul. Daripada situ, cabang-cabang lain psikologi muncul dengan
setiap individu mencipta idea-idea baru yang berbeza serta ahli psikologi moden seperti Freud dan Jung menyumbang kepada bidang ini.
Minda dan otak
Perbezaan antara fikiran dan otak adalah asas dalam falsafah fikiran. Masalah rohani-jasmani merupakan salah satu masalah pusat dalam sejarah falsafah. Otak adalah fizik dan jisim biologi terkandung dalam tengkorak,
bertanggungjawab bagi proses neuronal elektrokimia. Fikiran,
sebaliknya, terdiri dari sifat-sifat rohani, seperti kepercayaan,
keinginan, penerimaan (persepsi), dan sebagainya. Terdapat hubung
kait yang boleh ditunjukkan secara saintifik antara peristiwa rohani
dan kejadian neuronal; persoalan dalam falsafah adalah sama ada fenomena
ini adalah sama atau berkaitan dalam beberapa cara yang lain.
Kedudukan falsafah berkenaan masalah rohani-jasmani terbahagi kepada dua kategori utama. Kategori pertama adalah peduaan (dualisme),
menurut mana fikiran wujud secara bebas dari otak. Teori Dualist
seterusnya terbahagi kepada dualisme jisim dan dualisme ciri-ciri (property). Deskartes kemungkinannya merupakan dualist jisim paling terkemuka, manakala dualisme ciri-ciri (property)
adalah lebih popular di kalangan dualists kontemporari seperti David
Chalmers. Kategori kedua adalah materialisme, menurut di mana fenomena
mental adalah sama dengan fenomena neuronal. Pandangan kategori ketiga,
idealisme, mendakwa bahawa hanya jisim mental dan fenomena wujud.
Pandangan ini, paling terkenal dipegang oleh ahli falsafah Inggeris abad
yang ke-18 dan George Berkeley, hanya mempunyai sedikit pengikut masa
kini.
Dualisme dan materialisme kedua-duanya berhadapan dengan cabaran
falsafah serius. Dualisme memerlukan kita menerima bahan atau ciri-ciri
bikan fizikal ke dalam ontologi kita, satu langkah yang meletakkan
dualisme dalam konflik jelas dengan pandangan dunia saintifik.
Materialisme, pula, perlu menyediakan satu penjelasan bagaimana dua
jenis fenomena - rohani dan fizikal - boleh seiras. Cabaran ini dapat
dilihat dengan mengambil kira bahawa fenomena mental itu telah ciri-ciri
tertentu - terutamanya sengaja dan fenomena luar biasa - yang fenomena
fizik itu tidak, dan seolah-olah tidak mampu, miliki.
Perbandingan anatomi
Tiga kumpulan haiwan mempunyai otak yang jelas rumit: arthropod (serangga, krustasean, arachnid, dan yang lain), cephalopod (sotong kurita, squid, dan mollusk seumpamanya), dan kraniata (vertebrate dan hagfish).[2]
Otak arthropoda dan cephalopods muncul daripada korduroi saraf yang
selari dan berkembar yang menjalar melalui badan haiwan. Arthropods
memiliki satu otak pusat dengan tiga bahagian dan cuping optik besar di belakang setiap mata untuk pemprosesan penglihatan.[2]
Bagi burung, bahagian otak yang berfungsi berhubung dengan neokorteks dipanggil nidopallium dan berpunca daripada bahagian otak yang berbeza. Beberapa burung (seperti corvid dan kakak tua) mempunyai kebijaksanaan yang setanding dengan monyet besar, malah bagi ini, bahagian otak yang membentuk neokorteks mamalia adalah sebenarnya hampir tiada sepenuhnya.
Walaupun histologi umum otak adalah pada asasnya serupa antara seseorang, struktur anatomi adalah berbeza. Selain jumlah kasar bahagian embriologi otak, lokasi khusus (gyri) dan alur (sulci), kawasan deria utama, dan struktur lain adalah berbeza antara spesies.
Serangga
Pathologi
Kematian klinikal ditakrifkan sebagai ketiadaan aktiviti otak sebagaiman diukur oleh EEG.
Kerosakan pada otak cenderung memberi kesan besar pada organ, kadang
kala menyebabkan kekurangan besar dalam kecergasan, ingatan, dan
pergerakan. Trauma kepala yang disebabkan contohnya, oleh kemalangan
kenderaan dan industri, merupakan punca kematian utama bagi remaja dan
pertengahan umur. Dalam kebanyakan kes, lebih banyak kerosakan
disebabkan edema terhasil dan bukannya oleh hentaman itu sendiri. penyakit angin ahmar, disebabkan oleh tersekat atau salur darah pecah dalam otak, adalah punca utama lain akibat kerosakan otak.
Satu masaalah lain dalam otak boleh dikelaskan dengan lebih tepat
sebagai penyakit dan bukannya kecederaan. Penyakit kemerosotan saraf (Neurodegenerative),
seperti penyakit Alzheimer, penyakit Parkinson, penyakit neurone motor,
dan penyakit Huntington adalah disebabkan oleh kematian perlahan-lahan
individual neuron, mendorong kepada pengurangan dalam kawalan
pergerakan, ingatan dan kognitif. Masa kini hanya simptom penyakit yang
mampu dirawat. Penyakit mental, seperti kemurungan klinikal, schizophrenia,
kecacatan bipolar, dan kecacatan stress post-trauma adalah penyakit
otak yang memberi kesan kepada personaliti dan, biasanya, aspek lain
bagi fungsi mental dan somatik. Kecacatan ini boleh dirawat oleh campur
tangan terapi psikiatri, ubat-ubatan, atau melalui rawatan gabungan;
keberkesanan therapeutik berbeza-beza antara individual.
Sesetengah penyakit berjangkit yang mempengaruhi otak adalah disebabkan oleh virus dan bakteria. Jangkitan meninges, membran yang menutup otak, boleh menjurus kepada meningitis. Bovine spongiform encephalopathy (juga dikenali sebagai penyakit lembu gila), membawa maut bagi lembu dan manusia dan berkait dengan prion.
Penyakit Kuru adalah merupakan penyakit otak mundur yang mempengaruhi
manusia dan disebabkan oleh prion yang serupa. Kedua-duanya adalah
berkait dengan penghadaman (ingestion) tisu saraf, dan mungkin menjelaskan kecenderungan bagi beberapa spesies bagi mengelakkan kanibalisme. Virus atau bakteria telah dilaporkan sebagai punca bagi multiple sklerosis, penyakit Parkinson, dan merupakan punca disahkan bagi encephalopathy, dan ensefalomielitis.
Kebanyakan gangguan otak merupakan kecacatan kongenital. Penyakit Tay-Sachs, sindrom X rapuh, dan sindrom Down adalah semua berkait dengan kesilapan genetik dan kromosom. Salah fungsi pada perkembangan saraf semasa embrionik pada otak mampu disebabkan oleh faktor genetik, penggunaan dadah, kekurangan zat pemakanan, dan penyakit semasa kehamilan.
Sesetengah kecacatan otak tertentu dirawat oleh pakar bedah saraf otak manakala yang lain-lain dirawat oleh pakar neurologi dan pakar psikiatri.
Sebagai makanan
Sebagaimana organ dalaman lain, otak boleh dimasak dan dihidangkan.
Sebagai contoh, di Amerika Selatan otak babi ditinkan dalam kuah boleh
dibeli untuk dimakan. Bentuk hidangan otak ini sering digoreng dengan
telor hancur untuk menghasilkan "otak dan telor"[3] Otak haiwan turut ditonjolkan dalam hidangan Perancis seperti hidangan tête de veau, atau kepala lembu muda. Sungguhpun ia mungkin hanya mempunyai daging luar tengkorak, hidangan lengkap turut termasuk otak, lidah, dan kelenjar. Hidangan istimewa diseluruh dunia termasuk tacos de sesos Mexico yang dihasilkan dari otak lembu termasuk otak tupai di selatan Amerika Syarikat.[4] Puak Anyang di Cameroon mengamalkan tradisi di mana ketua puak baru akan makan orak gorila yang diburu sementara ahli puak yang berusia lain akan memakan jantungnya.[5] Hidangan istimewa di Minangkabau, Indonesia turut menghidangkan otak lembu dalam santan kelapa yang dinamakan gulai otak. Otak kambing digoreng atau dipanggang turut dimakan di selatan India dan sesetengah tempat di utara India.
Memakan otak dan tisu saraf lain haiwan mempunyai risiko tersendiri.
Masaalah pertama adalah kandungan otak terdiri daripada 60% lemak
disebabkan myelin (yang terdiri dari 70% lemak) penebat axons bagi neurons dan glia.[6] Sebagai contoh, tin 140 g "otak babi dalam kuah susu", satu hidangan, mengandungi 3500 milligram kholesterol, 1170% melebihi dos pengambilan harian manusia.[7]
Memakan otak turut mampu membawa maut "spongiform encephalopathy" boleh tersebar seperti Variasi penyakit Creutzfeldt-Jakob dan penyakit prion pada manusia dan penyakit lembu gila (Bovine spongiform encephalopathy) pada lembu.[8] Satu jenis penyakit prion lain dikenali sebagai penyakit Kuru telah dijejak kepada amalan pengkebumian dikalangan puak Fore di Papua New Guinea di mana mereka yang rapat dengan si mati akan memakan otak simati bagi menwujudkan perasaan berkekalan.[9] Sesetengah bukti kaji purba turut mencadangkan upacara perkabungan Neanderthal Eropah termasuk memakan otak.[10]
Ia juga diketahui umum dalam masyarakat pemburu bahawa otak haiwan liar hendaklah dielak dari dimakan, disebabkan risiko penyakit lumpuh kronik (chronic wasting disease).
Otak itu sendiri berguna bagi pemburu, disebabkan kebanyakan otak
haiwan mempunyai jisim yang mencukupi bagi kegunaan menyemah kulit
mereka sendiri.
http://antho-goodwill-stia-watampone.blogspot.com/
Tidak ada komentar:
Posting Komentar